Η Επίδραση του Φύλου στις Στάσεις Μαθητών Απέναντι στην Συνεκπαίδευση Μαθητών με και Χωρίς Αναπηρία μετά την Εφαρμογή Παρεμβατικού Προγράμματος

Περίληψη

Η ανάπτυξη της ταυτότητας του φύλου είναι ένα ζήτημα που τις τελευταίες δεκαετίες απασχόλησε ερευνητές και επιστήμονες από διάφορους κλάδους. Στη βιβλιογραφία συναντώνται πολλές θεωρίες που αποδίδουν τις διαφορές των φύλων και τη διαμόρφωση της ταυτότητας του φύλου στη βιολογία, στο περιβάλλον ή σε συνδυασμό αυτών των δύο παραγόντων. Στο πλαίσιο αυτού του ερευνητικού ενδιαφέροντος, διερευνήθηκε ο ρόλος του φύλου σε μια σειρά από κοινωνικά ζητήματα που έχουν σχέση με την επιθετικότητα, τις θετικές επιστήμες, τις στάσεις ως προς διάφορες κοινωνικές ομάδες κλπ. Ο παράγοντας «Φύλο» δεν έχει διερευνηθεί επαρκώς ως προς τον ρόλο του στην αποδοχή των παιδιών με αναπηρίες ή Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες (ΕΕΑ), από τους συνομηλίκους τους. Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν να εξετάσει την επίδραση του φύλου, μετά την εφαρμογή ενός παρεμβατικού προγράμματος κινηματογραφικής παιδείας, στην αλλαγή των στάσεων ατόμων χωρίς αναπηρίες ή ΕΕΑ αναφορικά με τη συνεκπαίδευση. Στην έρευνα συμμετείχαν 544 μαθητές/τριες που φοιτούν στις δύο πρώτες τάξεις (Α΄ και Β΄) του Γυμνασίου. Η αξιολόγηση των στάσεων των συμμετεχόντων, πραγματοποιήθηκε με τρία ερωτηματολόγια που συμπληρώθηκαν πριν και μετά το πρόγραμμα παρέμβασης: α) το ερωτηματολόγιο των Theodoraki, Bagiati & Gouda (1995)το οποίο είναι βασισμένο στην Θεωρία Σχεδιασμένης Συμπεριφοράς, β) το ερωτηματολόγιο Γενικών Στάσεων (Nikolaratzi & Reybekiel, 2001) και γ) και ένα ερωτηματολόγιο δημογραφικών στοιχείων. Οι εξαρτημένες μεταβλητές που ελέχθησαν ήταν οι: α) Γενική Στάση, β) Στάση Προς Συμπεριφορά, γ) Πρόθεση, δ) Αντιληπτός Έλεγχος, ε) Ηθική Υποχρέωση, στ) Σημαντικοί άλλοι, ζ) Ενημέρωση και η) Επιλογή. Ενώ ως ανεξάρτητες μεταβλητές θεωρήθηκαν το φύλο και την εμπειρία των μαθητών και των μαθητριών, του δείγματος, σε θέματα αναπηρίας και ΕΕΑ καθώς και ο αριθμός των μετρήσεων της παρέμβασης. Πραγματοποιήθηκε καταγραφή των συχνοτήτων και υπολογίστηκαν οι μέσες τιμές και οι τυπικές αποκλίσεις ενώ η διερεύνηση της σχέσης μεταξύ των συνεχών μεταβλητών έγινε με τον συντελεστή r του Pearson. Οι παραμετρικές δοκιμές που έγιναν, εστίασαν στην ανάλυση της διακύμανσης μέσα από επαναλαμβανόμενες μετρήσεις που δείχνουν την εξέλιξη των στάσεων για κάθε μια από τις μετρήσεις (στην δική μας περίπτωση διενεργήθηκαν τρεις (3) μετρήσεις) και για κάθε μία από τις μεταβλητές της έρευνας. Παράλληλα, σε ότι αφορά στάση και συμπεριφορά, έγινε ανάλυση διακύμανσης δυο συγκεκριμένων παραγόντων με μετρήσεις επανάληψης (three-way ANOVA with repeated measures) και χρησιμοποιήθηκαν t-test ανεξάρτητα δείγματα, ενώ η ίδια διαδικασία χρησιμοποιήθηκε και για τις συσχετίσεις του παράγοντα που αφορούσε το φύλο των συμμετεχόντων. Ο παράγοντας «Φύλο», έδειξε πως παίζει σημαντικό ρόλο στις στάσεις που εκδηλώνουν οι μαθητές και οι μαθήτριες έναντι των παιδιών με αναπηρίες ή ΕΕΑ. Πιο συγκεκριμένα, τα αποτελέσματα της παρούσης έδειξαν πως οι μαθήτριες που συμμετείχαν στην έρευνα είχαν περισσότερο θετικές στάσεις από ότι οι μαθητές. Μετά την εφαρμογή του προγράμματος παρέμβασης, οι στάσεις των μαθητριών ως προς τα άτομα με ΕΕΑ ή αναπηρία βελτιώθηκαν περισσότερο σε σχέση με τις στάσεις των μαθητών, με εξαίρεση τις περιπτώσεις όπου υπήρχε προηγούμενη επαφή και εμπειρία και στις οποίες τα αγόρια ήταν πιο θετικά.