Συμπερίληψη και Γλωσσική Εκπαίδευση σε Μειονεκτικά Σχολικά Πλαίσια

Περίληψη

Τις τελευταίες δεκαετίες οι υπερεθνικές πολιτικές για τη συμπερίληψη (inclusion) αναπλαισιώνονται και πραγματώνονται στα εθνικά και τοπικά πλαίσια συχνά αλληλεπιδρώντας με άλλες πολιτικές.  Στην παρούσα δημοσίευση διερευνάται, από την οπτική της κοινωνιολογίας της γνώσης και των εκπαιδευτικών πρακτικών, ο τρόπος με τον οποίο οι κυρίαρχοι λόγοι (discourses) της συμπερίληψης επηρεάζουν τις πραγματώσεις των πολιτικών γλωσσικής εκπαίδευσης σε συγκεκριμένα σχολικά περιβάλλοντα. Η μελέτη πλαισιώνεται από τη θεωρία του παιδαγωγικού μηχανισμού του Bernstein. Τα ερευνητικά δεδομένα παρήχθησαν μέσω ημι-δομημένων συνεντεύξεων, παρατηρήσεων στη σχολική τάξη και γραπτών μαθητικών κειμένων αξιολογημένων από τους εκπαιδευτικούς, σε τρία δημόσια Γυμνάσια υποβαθμισμένων περιοχών του κέντρου της Αθήνας. Η ανάλυση των ερευνητικών δεδομένων αναδεικνύει ότι οι λόγοι της συμπερίληψης συγκροτούν ένα ρυθμιστικό πλαίσιο που επιδρά καθοριστικά στη διαμόρφωση των μορφών παιδαγωγικής πρακτικής με τις οποίες πραγματώνονται τα αναλυτικά προγράμματα της νεοελληνικής γλώσσας, με σοβαρές συνέπειες για τη μάθηση των εκπαιδευόμενων.