Ο αθλητισμός στην υπηρεσία της πολιτικής: Ελληνοτουρκικές αθλητικές συναντήσεις κατά τη μεταπολεμική περίοδο (1945 - 1955)

Συγγραφείς

  • Ανέστης Γιαννακόπουλος Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

DOI:

https://doi.org/10.26248/sport-soc.vi3.1832

Λέξεις-κλειδιά:

αθλητικοί αγώνες, αντιπαλότητα, κουλτούρα, επικοινωνία

Περίληψη

Σκοπός της μελέτης ήταν να διερευνήσει αν και κατά πόσο οι αθλητικές συναντήσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας λειτούργησαν ως εργαλείο πολιτικής και διπλωματικής προσέγγισης στη μεταπολεμική εποχή. Πηγές της μελέτης ήταν άρθρα πολιτικών και αθλητικών εφημερίδων της εποχής και σχετικά άρθρα δημοσιευμένα σε διεθνή περιοδικά. Η περίοδος 1945-1955 έχει χαρακτηριστεί ως εποχή ήρεμων και φιλικών ελληνοτουρκικών σχέσεων, όπου ανελήφθησαν από τους πολιτικούς και των δύο χωρών πρωτοβουλίες για την ελληνοτουρκική προσέγγιση. Μετά τον Β› Παγκόσμιο Πόλεμο, οι ελληνικές κυβερνήσεις υπό την ηγεσία του Πλαστήρα και του Τσαλδάρη κατέβαλαν προσπάθειες για την εξομάλυνση των σχέσεων με τη γειτονική Τουρκία. Η παρούσα μελέτη διερευνά τις ελληνοτουρκικές αθλητικές συναντήσεις την περίοδο 1945-1955. Η ανάλυση των δεδομένων αποκάλυψε ότι, παράλληλα με τις πολιτικές πρωτοβουλίες, ο αθλητισμός αξιοποιήθηκε ως μέσο χαμηλής πολιτικής και συνδετικός κρίκος για τη διατήρηση και την ενίσχυση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Κατά την προαναφερόμενη περίοδο, 1945-1955, διοργανώθηκαν αγώνες ποδοσφαίρου, μπάσκετ, στίβου, κολυμβητικοί και σκοπευτικοί σε μεγάλες πόλεις των δύο χωρών με ανταποδοτικό χαρακτήρα. Μέσω του αθλητισμού φαίνεται ότι επιχειρήθηκε επαναπροσέγγιση των δύο χωρών και απομάκρυνση από ιστορικά – πολιτικά γεγονότα που πλήγωσαν τους λαούς. Ένα ιδιαίτερα σοβαρό γεγονός, τα Σεπτεμβριανά του 1955, σηματοδότησε το τέλος της σύντομης περιόδου ομαλότητας στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Βιογραφικό Συγγραφέα

Ανέστης Γιαννακόπουλος, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

Ο Ανέστης Γιαννακόπουλος είναι Ε.Ε.ΔΙ.Π. στο Τμήμα Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, e-mail: agianna@phyed.duth.gr

Αναφορές

Ελληνόγλωσση

Αθανασοπούλου, Ε. (1999). Τουρκία Αναζήτηση Ασφάλειας Αμερικανο-βρετανικά Συμφέροντα. Παπαζήση.

Αλεξανδρής, Α. (1991). Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις 1923-1987. Γνώση.

Αλεξανδρής, Α. (1988). Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις 1923-1987. Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και εξωτερικής πολιτικής ΕΛΙΑΜΕΠ.

Αλιβιζάτος, Ν. (1986). Πολιτικοί θεσμοί σε κρίση 1922-1974. Θεμέλιο.

Αλμπανίδης, Ε., Κασαμπαλής, Α., & Παυλογιάννης, Ο. (2005). Η αθλητική δραστηριότητα των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι το 1955. Άθληση και Κοινωνία, 40, 46-56.

Ηρακλείδης, Α. (2007). Άσπονδοι γείτονες. Ελλάδα – Τουρκία: Η διένεξη του Αιγαίου. Σιδέρης.

Κολόμβας, Ν. (2002). Η συμμετοχή της Ελλάδος στον Πόλεμο της Κορέας. Michael Hickey, Ο Πόλεμος της Κορέας 1950 – 1953 (μτφρ.: Κωστελάνος Δημήτρης Π.). Γκοβόστης.

Σεραφείμ, Π. (2017). Το Οικουμενικό Πατριαρχείο στη δίνη του ψυχρού πολέμου, Μπαρμπουνάκη.

Μούτσογλου, Β. (2000). Η Τουρκία στο μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον και οι ελληνοτουρκικές σχέσεις. Παπαζήση.

Πετρίδου, Α. (2018). Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις από το σχέδιο Μάρσαλ έως την ένταξη των χωρών στο ΝΑΤΟ (1947-1952). Μ.Δ. Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη.

Σαριόγλου, Ε. (2004). Turkish policy towards Greek education in Istanbul. ΕΛΙΑ.

Σβολόπουλος, Κ. (2001). Η ελληνική εξωτερική πολιτική, 1945 – 1981, τόμ. β’. Εκδ. Εστία.

Σβολόπουλος, Κ. (1972). Το Βαλκανικόν Σύµφωνον και η ελληνική εξωτερική πολιτική 1928-1934. Εκδ. Εστία.

Τζουμάκα, Ε. (2005). Πολιτιστική διπλωματία: Διεθνή δεδομένα και ελληνικές προοπτικές. Σιδέρης.

Χατζηβασιλείου, Ε. (2001). Εισαγωγή στην ιστορία του μεταπολεμικού κόσμου. Πατάκη.

Χατζηβασιλείου, Ε. (2009). Στα σύνορα των κόσμων. Η Ελλάδα και ο Ψυχρός Πόλεμος, 1952 – 1967. Πατάκη.

Ξενόγλωσση

Albanidis, Ε. & Giannakopoulos, Α. (2013). The role of sport in Greek Turkish relations during the period 1928-1932. European Studies in Sports History (ESSH), 6, 17-32.

Cha, V. (2009). A theory of sport and politics. The International Journal of the History of Sport, 26(11), 1581-1610. https://doi.org/10.1080/09523360903132972

Happel, D., & Kramer, R. (1984). The Objectives of Sport and international Understanding. Proceedings of the Congress "Sport and International Understanding". Helsinki, 7 - 10.7.82, llmirinen, M., Editor, Springer-Verlag: 108 -110.

Heinemann, Κ. (1990). Sports as an instrument of political integration and conflict solution. Ιn The Seoul Olympiad Anniversary Conference "Toward One World Beyond All Barriers", Poong Nam Publishing Co.

Kim, I., & Kuehn, D. (2022). The Ministry of National Defence in South Korea: Military dominance despite civilian supremacy?. Journal of Strategic Studies, 45(6-7), 865-892. https://doi.org/10.1080/01402390.2022.2127092

Kiousis, V. (2019). Balkan games and Balkan politics in the interwar period. Balkan Studies, 40(2), 45-67.

Lampas, N. and Filis, C. (2023). NATO’s strategic concept: Implications for Greece and Türkiye. Security and Defence Quarterly, 44(4), pp. 38–54. https://doi:10.35467/sdq/174813

Leahey T. H. (2003). Herbert A. Simon: Nobel Prize in Economic Sciences, 1978. The American psychologist, 58(9), 753–755. https://doi.org/10.1037/0003-066X.58.9.753

Petrou, M. (2008). Sport and international Relations in Southeast Europe: The role of the Balkan and Eastern Mediterranean Games. Journal of Sport History, 35(3), 456-479.

Xydopoulos, P. (2010). Athletics in the Post-War Balkans: An International Platform for Cooperation or Rivalry?. Balkan Historical Review, 32(2), 78-94.

Zacharopoulos, N. (2015). Post-war athletic relations in the Eastern Mediterranean: The case of Greece and Turkey. Journal of Mediterranean Studies, 24(2), 233-251.

Αρχειακό υλικό ΓΑΚ Κομοτηνής

Αρχείο Γραφείου Φυσικής Αγωγής Ν. Ροδόπης. Αρ. Φακ.: Φ2. Αρχειακό Υλικό Εθνικών Σταδίων Κομοτηνής από 1950 ως 1965. Ντοσιέ: Μητρώον Αθλητικών Σωματείων και Γυμναστηρίων του Νομού Ροδόπης 1954. Ένωση Τουρκικής Νεολαίας Κομοτηνής – Ιδρύθηκε το 1938 και αναγνωρίστηκε με την υπ. Αρ. 83/38 απόφαση του Πρωτοδικείου Ροδόπης.

Αρχείο Γραφείου Φυσικής Αγωγής Ν. Ροδόπης. Αρ. Φακ.: Φ2. Ντοσιέ: Δ/7, Ένωσις Τουρκικής Νεολαίας Κομοτηνής.

Αρχείο εφημερίδων

Εφημερίδα Εμπρός, έτη: 1946, 1947, 1948, 1949, 1950, 1951, 1952, 1953, 1954.

Εφημερίδα Ελευθερία, έτη: 1947, 1951.

Εφημερίδα Ηχώ, έτη: 1948, 1949, 1950, 1951, 1952, 1953.

Εφημερίδα Αθλητική Φωνή, έτη: 1952, 1953.

Λήψεις

Δημοσίευση

2025-01-27

Πώς να δημιουργήσετε Αναφορές

Γιαννακόπουλος Α. (2025). Ο αθλητισμός στην υπηρεσία της πολιτικής: Ελληνοτουρκικές αθλητικές συναντήσεις κατά τη μεταπολεμική περίοδο (1945 - 1955). Αθλητισμός και Κοινωνικές Επιστήμες, (3), 29–51. https://doi.org/10.26248/sport-soc.vi3.1832