Διδασκαλία για τη συμπερίληψη του 'άλλου' – Εμπειρίες και αποτελέσματα από την εφαρμογή μιας διαπολιτισμικής έρευνας δράσης σε δημοτικό σχολείο

Περίληψη

Ο ερευνητικά τεκμηριωμένος κίνδυνος σχολικής περιθωριοποίησης και διαρροής παιδιών με μεταναστευτικό υπόβαθρο καθιστά απολύτως αναγκαία τη διαμόρφωση ενός παιδαγωγικού-μαθησιακού περιβάλλοντος που να αντιμετωπίζει θετικά την πολιτισμική και γλωσσική ποικιλομορφία στο σχολείο. Προϋπόθεση για την επιτυχία μιας τέτοιας παιδαγωγικής πρακτικής συνιστά η  διερεύνηση των αντιλήψεων των μαθητών για τις σχέσεις μεταξύ ‘ταυτότητας’ και ‘ετερότητας’ με στόχο τον αναστοχασμό και την αποδυνάμωση των εθνοτικών προκαταλήψεων. Η λειτουργία της σχολικής τάξης ως κοινότητας διερεύνησης (Lipmann) μπορεί να συμβάλλει στην επίτευξη αυτών των στόχων, ειδικότερα δε στην οικοδόμηση, εκ μέρους των μαθητών, της διαπολιτισμικής ικανότητας. Στο πλαίσιο αυτό κινήθηκε, εν είδει έρευνας δράσης, ο σχεδιασμός και η εφαρμογή μιας διαπολιτισμικής διδασκαλίας σε μια πολυπολιτισμική σχολική τάξη Δημοτικού Σχολείου. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα αυτής της ερευνητικής διαδικασίας, μέρος των οποίων παρουσιάζονται στην παρούσα εργασία, η συστηματικά προσανατολισμένη στις αρχές της διαπολιτισμικότητας σχολική διδασκαλία μπορεί να παρακινήσει τους μαθητές, γηγενείς και μετανάστες, να εμπλακούν ενεργά σε διαδικασίες αναστοχασμού των εθνοτικών στερεοτύπων και να νοηματοδοτήσουν θετικά τις αλλαγές προσωπικών αντιλήψεων και στάσεων έναντι των ‘άλλων’, οι οποίες αρχικά λειτουργούσαν ως εμπόδια στην ανάπτυξη μιας διαπολιτισμικά ευαίσθητης οπτικής.