La sociologie ou le dérangement permanent

Περίληψη

(Περίληψη, Τ. Κακλαμάνη)
ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΜΕ να κατανοήσουμε τη σημερινή κατάσταση της κοινωνιολογίας στην Ευρώπη εάν παραβλέψουμε το γεγονός ότι πρόκειται για μια από εκείνες τις επιστήμες που κλήθηκαν να γίνουν χρηστικές μέσα από τις μεταρρυθμίσεις οι οποίες επιβλήθηκαν στο πανεπιστήμιο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τον Ο.Ο.Σ.Α., και το Δ.Ν.Τ. Η κοινωνιολογία κατάλαβε πολύ νωρίς ότι η παραγωγή της επιστήμης δεν εξαρτάται μόνο από την κοινωνική οργάνωση, αλλά και από τους τρόπους θέασης, σκέψης και διαμόρφωσης των ερευνητών που την ασκούν. Κατά τη διάρκεια ενός αιώνα, οι κοινωνικές επιστήμες, παλεύοντας ενάντια σε κάθε μορφή εξάρτησης και πολλαπλασιάζοντας τα αντικείμενα των μελετών τους, κατάφεραν εντέλει –κάποιες φορές πολύ δύσκολα– να αναπτύξουν σημαντικά τους δικούς τους τρόπους γνώσης. Φτάνοντας σε μια πραγματική γνωστική επισώρευση, το ίδιο σημαντική με αυτή κάθε άλλης επιστημονικής πειθαρχίας. Οι κοινωνιολόγοι μπόρεσαν να ανακαλύψουν τα μέσα ώστε να δημιουργήσουν μια ελέγξιμη εννοιολόγηση. Παρά τις πιέσεις και τις εντάσεις, διαμορφώθηκε μια κριτική κοινωνιολογία των προϊδεάσεων και των αξιολογικών κρίσεων. Μια γνώση που δεν υπέκυψε σε πολιτικούς εξαναγκασμούς και δεν ξεπουλήθηκε σε οικονομικές εξουσίες. Καταλαβαίνει κανείς ότι μια κοινωνιολογία η οποία δεν σταματά να αντιμετωπίζει ορθολογικά τα κοινωνικά γεγονότα ενοχλεί πολύ τους «μάγους» και τους «προφήτες», που είναι ειδικοί στην κοινωνική παραπλάνηση και προτιμούν να εξηγούν τον κόσμο με βάση μια υπέρτατη αξία. Ενοχλεί, επίσης, όλους όσους σκέφτονται ότι μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο κατά την επιθυμία τους, όπως και τους «ειδικούς» που δηλώνουν ότι γνωρίζουν πώς μπορούν να τον αλλάξουν. Η κοινωνιολογία ενοχλεί όμως κυρίως εκείνους που, προκειμένου να διατηρήσουν τις ανισότητες και τις αδικίες από τις οποίες αποκομίζουν οφέλη, θα ήθελαν αυτός ο κόσμος να παραμείνει όπως είναι.