«Αν δεν κάνεις θόρυβο δεν είσαι καλός…». Φύλο και προπονητική ηγεσία στην γυναικεία ερασιτεχνική καλαθοσφαίριση στην Ελλάδα

Περίληψη

Η περιορισμένη κοινωνιολογική και ανθρωπολογική έρευνα για τα έμφυλα υποκείμενα στον αθλητισμό στην Ελλάδα έδωσε το ερέθισμα για τη διερεύνηση της έμφυλης διάστασης στην προπονητική της καλαθοσφαίρισης. Το άρθρο διερευνά τη συγκρότηση των έμφυλων ταυτοτήτων της ηγεσίας μιας ομάδας (της προπονήτριας/του προπονητή) μέσα από τις επιτελέσεις, λεκτικές και σωματικές ενέργειές τους, κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού. Το παιχνίδι προσεγγίζεται ως κοινωνικό δρώμενο, ενώ για τη μελέτη της συγκρότησης των έμφυλων ταυτοτήτων η έρευνα βασίζεται στη θεωρία της επιτελεστικότητας του φύλου. Η μελέτη βασίστηκε σε έρευνα με ημι-δομημένες συνεντεύξεις με αθλήτριες, αθλητές, προπονητές και προπονήτριες καλαθοσφαίρισης, διοικητικούς και αθλητικούς παράγοντες, διαιτητές/διαιτήτριες, δημοσιογράφους και θεατές και η ερμηνεία των δεδομένων έγινε με τη μέθοδο της ανάλυσης λόγου. Οι συμμετέχοντες/-ουσες έφεραν στο προσκήνιο την αναπαραγωγή του κυριάρχου ανδρικού λόγου των γηπέδων από τις προπονήτριες, υπογραμμίζοντας ότι συνοδεύεται από την ένταση στο παιχνίδι, η οποία παρουσιάζεται ως εγγενές χαρακτηριστικό της δράσης μέσα στα γήπεδα, «αν δεν κάνεις θόρυβο δεν είσαι καλός προπονητής». Ταυτόχρονα, πολλαπλοί ανδρισμοί και θηλυκότητες αναδύονται μέσα στις επιτελέσεις της προπονητικής και αναδεικνύεται η ρευστότητά και η πολλαπλότητά των έμφυλων ταυτοτήτων.