«Αν δεν κάνεις θόρυβο δεν είσαι καλός…». Φύλο και προπονητική ηγεσία στην γυναικεία ερασιτεχνική καλαθοσφαίριση στην Ελλάδα
DOI:
https://doi.org/10.26248/sport-soc.vi2.1786Λέξεις-κλειδιά:
Καλαθοσφαίριση, προπονήτρια/προπονητής, έμφυλες ταυτότητες, επιτελεστικότητα του φύλουΠερίληψη
Η περιορισμένη κοινωνιολογική και ανθρωπολογική έρευνα για τα έμφυλα υποκείμενα στον αθλητισμό στην Ελλάδα έδωσε το ερέθισμα για τη διερεύνηση της έμφυλης διάστασης στην προπονητική της καλαθοσφαίρισης. Το άρθρο διερευνά τη συγκρότηση των έμφυλων ταυτοτήτων της ηγεσίας μιας ομάδας (της προπονήτριας/του προπονητή) μέσα από τις επιτελέσεις, λεκτικές και σωματικές ενέργειές τους, κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού. Το παιχνίδι προσεγγίζεται ως κοινωνικό δρώμενο, ενώ για τη μελέτη της συγκρότησης των έμφυλων ταυτοτήτων η έρευνα βασίζεται στη θεωρία της επιτελεστικότητας του φύλου. Η μελέτη βασίστηκε σε έρευνα με ημι-δομημένες συνεντεύξεις με αθλήτριες, αθλητές, προπονητές και προπονήτριες καλαθοσφαίρισης, διοικητικούς και αθλητικούς παράγοντες, διαιτητές/διαιτήτριες, δημοσιογράφους και θεατές και η ερμηνεία των δεδομένων έγινε με τη μέθοδο της ανάλυσης λόγου. Οι συμμετέχοντες/-ουσες έφεραν στο προσκήνιο την αναπαραγωγή του κυριάρχου ανδρικού λόγου των γηπέδων από τις προπονήτριες, υπογραμμίζοντας ότι συνοδεύεται από την ένταση στο παιχνίδι, η οποία παρουσιάζεται ως εγγενές χαρακτηριστικό της δράσης μέσα στα γήπεδα, «αν δεν κάνεις θόρυβο δεν είσαι καλός προπονητής». Ταυτόχρονα, πολλαπλοί ανδρισμοί και θηλυκότητες αναδύονται μέσα στις επιτελέσεις της προπονητικής και αναδεικνύεται η ρευστότητά και η πολλαπλότητά των έμφυλων ταυτοτήτων.
Αναφορές
Αστρινάκη, Ο. (2002). Ο άνδρας κάνει τη γενιά ή η γενιά τον άνδρα; Ταυτότητες, βία, ιστορία στην ορεινή Δυτική Κρήτη. Διδακτορική Διατριβή. Πάντειο Πανεπιστήμιο Πολιτικών & Κοινωνικών Επιστημών.
Dubisch, J. (2000). Το θρησκευτικό προσκύνημα στη σύγχρονη Ελλάδα. Μια εθνογρα-φική προσέγγιση. Αλεξάνδρεια.
Ζαϊμάκης, Γ. (2020). Αθλητική κοινωνικότητα, περιπέτεια, ανταγωνισμοί: Η κοινωνιολογία των αισθήσεων του Ζίμελ στη μελέτη του αθλητισμού. Δοκιμές, 23-24, 263-288. https://doi.org/10.26250/heal.panteion.dokimes.i23-24.239
Ζαϊμάκης, Γ. & Κοταρίδης, N. (Eπιμ.). (2013). Ποδόσφαιρο και κοινότητες οπαδών: Αντιπαλότητες και πολιτικές της ταυτότητας. Πλέθρον.
Κυριαζή, Ν. (2006). Η κοινωνιολογική έρευνα: Κριτική επισκόπηση των μεθόδων και των τεχνικών. Ελληνικά Γράμματα.
Λεμονίδης, Ν. (2014). Καταγραφή και αξιολόγηση της προπονητικής συμπεριφοράς προπονητών καλαθοσφαίρισης εθνικών κατηγοριών μέσω συστηματικής παρατήρησης. Διδακτορική Διατριβή. ΤΕΦΑΑ, ΔΠΘ.
Σηφάκη, Ε. (2015). Σπουδές Φύλου και Λογοτεχνία. ΣΕΑΒ. Ανάκτηση 1/6/2020 από https://repository.kallipos.gr/
Φυλακτακίδου, Α. (1999). Το προφίλ της Γυναικείας Καλαθοσφαίρισης και αξιολόγηση της επιθετικής και αμυντικής συμπεριφοράς των Ελληνικών ομάδων καλαθοσφαίρισης Α΄ Εθνικής Κατηγορίας Γυναικών. Διδακτορική Διατριβή. ΤΕΦΑΑ. ΔΠΘ.
Foucault, Μ. (1987). Η αρχαιολογία της γνώσης (μτφρ.: Κ. Παπαγιώργης). Εξάντας.
Barrow, J. C. (1977). The variables of leadership: A review and conceptual framework. Academy of Management Review, 2, 231-251. https://doi.org/10.2307/257906
Boxill, J. (2006). Football and feminism. Journal of the Philosophy of Sport, 33(2), 115- 124. https://doi.org/10.1080/00948705.2006.9714696
Butler, J. (1990). Gender trouble: Feminism and the subversion of identity. Routledge.
Choi, S. B., Ullah, S. E. & Kang, S. W. (2021). Proactive personality and creative performance: Mediating roles of creative self-efficacy and moderated mediation role of psychological safety. Sustainability, 13, 12517. https://doi.org/10.3390/su132212517
Clayton, B. & Humberstone, B. (2006). Men’s talk: a (pro) feminist analysis of Male university player’s discourse. International Review for the Sociology of Sport, 41(3), 295-316. https://doi.org/10.1177/1012690207078380
Cunningham, G. B. & Sagas, M. (2008). Gender and sex diversity in sport organizations: Introduction to a special issue. Sex Roles, 58(1–2), 3–9. https://dx.doi.org/10.1007/s11199-007-9360-8
Free, M. & Hughson, J. (2003). Settling Accounts with hooligans: Gender blindness in football supporter subculture research. Men and Masculinities, 6(2), 136-155. https://doi.org/10.1177/1097184X03255849
Foucault, M. (1981a). The order of discourse. In R. Young (Ed.), Untying the text: a post-structural anthology (pp. 48- 78). Routledge & Kegan Paul.
Fountaine, J. & Kamphoff, C. (2016). Coaching boys’ high school teams: Female coaches’ experiences and perceptions. International Journal of Sports Science & Coaching,11(1), 27-38. http://dx.doi.org/10.1177/1747954115624815
Hargreaves, J. (1986). Sport, power and culture. Polity.
Herzfeld, M. (1985). The poetic of Manhood. Contest and identity in a Cretan Mountain village. Princeton University Press.
Horn, T. S. (2008). Coaching effectiveness in the sport domain. In T. S. Horn (Ed.), Advances in Sport Psychology (3rd ed., pp. 239-268). Human Kinetics.
Kane, M. J. & Stangl, J. M. (1991). Employment patterns of female coaches in men’s athletics: Tokenism and marginalization as reflections of occupational sex-segregation. Journal of Sport and Social Issues, 15, 21–41. https://doi.org/10.1177/019372359101500102
Knoppers, A. (1992). Explaining male dominance and sex segregation in coaching: Three approaches. Quest, 44(22), 210-277. http://dx.doi.org/10.1080/00336297.1992.10484051
Mac Clancy, J. (2002). Introduction: Taking people seriously. In J. Mac Clancy (Ed.), Exotic no more. Anthropology on the front lines (pp. 1-15). The University of Chicago Press.
Pateraki, M. & Zografou, M. (2015). Avoiding dilemmas in film analysis: A proposal for emic perspective in anthropological analysis of cinematic dance in Greece. Ethnology anf Anthropology, 25(14), 29-48.
Seremetakis, N. C. (1991). The Last Word: Women, death, and divination in inner Mani. Laconia: University of Chicago Press.
Theberge, N. (1993). The construction of gender in sport: women, coaching, and the naturalization of difference. Social Problems, 40(3), 301–313. https://doi.org/10.2307/3096881
Turner, V. (1974). Dramas, fields and metaphores: Symbolic action in human society. Ithaka, Cornell University Press.
Turner, V. (1987). The Anthropology of Performance. Performance Art Journal Publications.
Wagg S. (Ed.) (2004). British football and social exclusion. Routledge.
Λήψεις
Δημοσίευση
Πώς να δημιουργήσετε Αναφορές
Τεύχος
Ενότητα
Άδεια
Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.
