Αντιλήψεις για το σώμα και τον εαυτό στο άθλημα της μοτοσυκλέτας. Mελέτη περίπτωσης των αθλητών του Enduro
DOI:
https://doi.org/10.26248/sport-soc.vi2.1785Λέξεις-κλειδιά:
σώμα, εαυτός, αντιλήψεις, αγωνίσματα της μοτοσυκλέτας, αθλητικός μοτοσυκλετισμόςΠερίληψη
Ποιοι είναι άραγε αυτοί που «καβαλάνε» τις μοτοσυκλέτες τους και φορώντας τον εξοπλισμό τους συμμετέχουν σε μοτοσυκλετιστικούς πολύωρους αγώνες στο χώμα διασχίζοντας ορεινά μονοπάτια πολλών χιλιομέτρων; Στο άρθρο παρουσιάζεται μία μελέτη περίπτωσης, αυτή των αθλητών του Enduro στην Αττική. Σκοπός του κειμένου είναι να αναδείξει και να αποκωδικοποιήσει το πώς οι αθλητές του Εnduro, οι οποίοι αποτελούν τμήμα μιας ευρύτερης κοινότητας αθλητών που ασχολούνται με τον αθλητικό μοτοσυκλετισμό, νοηματοδοτούν τη σχέση τους με τον εαυτό και με το σώμα. Η υπόθεση που διαπερνά το κείμενο είναι ότι οι αθλητές του Εnduro αναστοχάζονται και επαναδιαπραγματεύονται τη σχέση με τον ενσώματο εαυτό. Στο πλαίσιο αυτό, αναζητήθηκαν τα κίνητρα που ώθησαν τους αθλητές στην επιλογή του Εnduro ως προτιμητέου αγωνίσματος του αθλητικού μοτοσυκλετισμού, διερευνήθηκαν οι τεχνικές δεξιότητες του αγωνίσματος, μελετήθηκε η σχέση των αθλητών με το σώμα, προσεγγίστηκε η σχέση τους με τη μοτοσυκλέτα, και, τέλος, αναδείχθηκε το έμφυλο στοιχείο μέσα κυρίως από ταυτοτικές αντιλήψεις. Το κείμενο καταλήγει συμπερασματικά στο ότι οι αθλητές του Εnduro στη διαδικασία ενασχόλησής τους με τον αθλητικό μοτοσυκλετισμό αναθεωρούν και επαναπροσδιορίζουν τη σχέση με τον ενσώματο εαυτό μέσω του σωματικού αυτο-μετασχηματισμού και, εν τέλει, της αναβάθμισης του εαυτού.
Αναφορές
Αθανασίου, Α. (2010). Επίμετρο. Επιτελεστικές αναταράξεις: Για μια ποιητική της έμφυλης ανατροπής. Στο J. Butler, Αναταραχή φύλου. Ο φεμινισμός και η ανατροπή της ταυτότητας (σελ. 217-227). Αλεξάνδρεια.
Αλεξιάς, Γ. (2006). Κοινωνιολογία του σώματος. Από τον «Άνθρωπο του Νεάντερνταλ» στον «Εξολοθρευτή». Ελληνικά Γράμματα.
Αρβανιτόπουλος, Μ. (2006). Ιστορία του ελληνικού μοτοσυκλετισμού. Mototech.
Αστρινάκης, Α. & Στυλιανούδη, Λ. (Επιμ.). Χέβυμέταλ ροκαμπίλυ και φανατικοί οπαδοί: νεανικοί πολιτισμοί και υποπολιτισμοί στη Δυτική Αττική. Ελληνικά Γράμματα.
Αφουξενίδης, Α. (2006). Κοινωνική θεωρία και ποιοτικές/συγκριτικές μέθοδοι έρευνας: μια αναστοχαστική συζήτηση με αφορμή την έννοια της αναπαράστασης. Στο Θ. Ιωσηφίδης και Μ. Σπυριδάκης (Επιμ.), Ποιοτική κοινωνική έρευνα. Μεθοδολογικές προσεγγίσεις και ανάλυση δεδομένων (σελ. 305-320). Εκδόσεις Κριτική.
Beck, U. (1996). Η επινόηση του Πολιτικού. Για μια θεωρία του εκσυγχρονισμού. Νέα Σύνορα-Α. Λιβάνη.
Beck, U. (2015). Kοινωνία της διακινδύνευσης. Καθ’ οδόν προς μια άλλη νεωτερικότητα. Επιστ. επιμ.: Ν. Πατινιώτης. Πεδίο.
Bourdieu, P. (2002). Η Διάκριση. Κοινωνική κριτική της καλαισθητικής κρίσης (μτφρ.: Κ. Καψαμπέλη και Ν. Παναγιωτόπουλος). Πατάκης.
Butler, J. (2008). Σώματα με σημασία: οριοθετήσεις του φύλου στο λόγο. Εκκρεμές.
Butler, J. (2010). Αναταραχή φύλου. Ο φεμινισμός και η ανατροπή της ταυτότητας. Αλεξάνδρεια.
Γιαννακόπουλος, Κ. (2001). Ανδρική ταυτότητα, σώμα και ομόφυλες σχέσεις. Μια προσέγγιση του φύλου και της σεξουαλικότητας. Στο Σ. Δημητρίου (Επιμ.). Ανθρωπολογία των φύλων (σελ. 161- 187). Σαββάλας.
Γεωργούλας, Σ. (2010). Η κοινωνία του ελεύθερου χρόνου. Πεδίο. https://www.academia.edu/36975949/
Εlias, Ν. & Dunning, Ε. (2010). Αθλητισμός και ελεύθερος χρόνος στην εξέλιξη του πολιτισμού. Επιστημονική επιμέλεια: Π. Κυπριανός. Κατάρτι.
Giddens, A. (2002). Koινωνιολογία. Gutenberg.
Ζαϊμάκης, Γ. & Φουρναράκη, Ε. (Επιμ.) (2015). Κοινωνία και αθλητισμός στην Ελλάδα. Κοινωνιολογικές και ιστορικές προσεγγίσεις. Αλεξάνδρεια.
Ζαϊμάκης, Γ. (2018). Νεολαία, συλλογική μνήμη και οπαδισμός στην Ελλάδα την περίοδο της Μεταπολίτευσης. Στο Κ. Κατσάπης, Οι απείθαρχοι: Κείμενα για την ιστορία της νεανικής αναίδειας (39-72). Εκδόσεις Οκτώ.
Ζαϊμάκης, Γ., Κοταρίδης, Ν., Μαστρογιαννάκης, Δ., Πατεράκη, Μ., Πατρικίου, Α., Σπύρος, Θ., Τζανάκης, Μ., Τσούμας, Β. & Χουμεριανός, Μ. (2023). Εισαγωγικό σημείωμα. Αθλητισμός και κοινωνικές επιστήμες, 1, 9-10. https://ejournals.lib.uoc.gr/sport/article/view/1623/1505
Haraway, D. (2014). Aθρωποειδή, κυβόργια και γυναίκες. Η επανεπινόηση της φύσης (μτφρ.: Π. Μαρκέτου). Αλεξάνδρεια.
Ίσαρη, Φ. & Πουρκός, Μ. (2015). Ποιοτική μεθοδολογία έρευνας εφαρμογές στην ψυχολογία και την εκπαίδευση. ΣΕΑΒ.
Ιωσηφίδης, Θ. (2017). Ποιοτικές μέθοδοι έρευνας και επιστημολογία των κοινωνικών επιστημών. Εκδόσεις Τζιόλα.
Κατσάπης, Κ. (2013). Το «πρόβλημα νεολαία». Μοντέρνοι νέοι, παράδοση και αμφισβήτηση στη μεταπολεμική Ελλάδα, 1964-1974. Απρόβλεπτες εκδόσεις.
Κουλούρη, Χ. (2015). Η ιστορία του ελληνικού αθλητισμού: Σπορ, φυσική αγωγή και Ολυμπιακοί αγώνες. Στο Γ. Ζαϊμάκης & Ε. Φουρναράκη, Κοινωνία και αθλητισμός στην Ελλάδα (σελ. 289- 324). Αλεξάνδρεια.
Κυπριανός, Π. (2010). Πρόλογος. Στο Ν. Ελίας & Ε. Ντάνιγκ, Αθλητισμός και ελεύθερος χρόνος στην εξέλιξη του πολιτισμού. Επιστημονική επιμέλεια: Π. Κυπριανός. Κατάρτι.
Κυριαζή, Ν. (1999). Η κοινωνιολογική έρευνα. Κριτική επισκόπηση των μεθόδων και των τεχνικών. Ελληνικά Γράμματα.
Λιάπης, Γ. (2018). Η μοτοσυκλέτα στην Ελλάδα 1895-1944. (β΄έκδοση). Αθήνα.
Λυδάκη, Α. (2001). Ποιοτικές μέθοδοι της κοινωνικής έρευνας. (γ΄ έκδοση). Αθήνα: Καστανιώτης.
Μακρυνιώτη, Δ. (2004). Εισαγωγή. Στο Δ. Μακρυνιώτη (Επιμ.). Τα όρια του σώματος. Διεπιστημονικές προσεγγίσεις (σελ. 11-73). Νήσος.
Mason, J. (2003). Η διεξαγωγή της ποιοτικής έρευνας. Επιμέλεια: Ν. Κυριαζή. Ελληνικά Γράμματα.
Mauss, M. (2004). Κοινωνιολογία και ανθρωπολογία. Εκδόσεις του Εικοστού πρώτου.
Μιχαηλίδου, Μ. (2004). Υβριδισμός και υποκειμενικότητα: η φιγούρα του cyborg και το μεταβιομηχανικό υποκείμενο. Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών, 115, 3-26. http://dx.doi.org/10.12681/grsr.9311
Παπαϊωάννου, Σ. (Επιμ.) (2007). Ζητήματα θεωρίας και μεθόδου των κοινωνικών επιστημών. Κριτική.
Πουρκός, Μ. (2017). Η ενσώματη στροφή στις κοινωνικές επιστήμες: Το σώμα ως τόπος βιωμάτων, ταυτοτήτων και κοινωνικών νοημάτων. Στο Μ. Πουρκός (Επιμ.), Το σώμα ως τόπος βιωμάτων, ταυτοτήτων και κοινωνικών νοημάτων (σελ. 39-88). Εκδόσεις Οκτώ.
Robson, C. (2007). Η έρευνα του πραγματικού κόσμου. Ένα μέσον για κοινωνικούς επιστήμονες και επαγγελματίες ερευνητές (μτφρ.: Β. Νταλάκου & Κ. Βασιλικού). Gutenberg.
Τζανάκης, Μ. (2015). Σώμα και εαυτός στην αυτόνομη κατάδυση. Στο Γ. Ζαϊμάκης & Ε. Φουρναράκη, Κοινωνία και αθλητισμός στην Ελλάδα (σελ. 289-324). Αλεξάνδρεια.
Τζανάκης, Μ. (2023). Αναπνέοντας υποβρυχίως: ήχος, τεχνολογία και σώμα στην αυτόνομη κατάδυση. Αθλητισμός και Kοινωνικές Eπιστήμες, 1, 11-28. https://doi.org/10.26248/sport-soc.vi1.1624
Τσιώλης, Γ. (2015). Ανάλυση ποιοτικών δεδομένων: διλήμματα, δυνατότητες, διαδικασίες. Στο Γ. Πυργιωτάκης & Χρ. Θεοφιλίδης (Επιμ.), Ερευνητική μεθοδολογία στις κοινωνικές επιστήμες και στην εκπαίδευση. Συμβολή στην επιστημολογική θεωρία και την ερευνητική πράξη (σελ. 473-498). Πεδίο.
Χρηστάκης, Ν. (2002). Όρια του εαυτού και «οριακή» οδήγηση μοτοσυκλέτας: η ριψοκινδύνευση ως απάντηση στη διακινδύνευση. Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών, 108-109, 205-228. http://dx.doi.org/10.12681/grsr.9070
Χρηστάκης, Ν. (2003). Μοτοσυκλέτα: Ριψοκινδύνευση και ιερό. Εκδόσεις Futura. Χρηστάκης, Ν. & Αναλυτή, Α. (2013). Μοτοσικλετίστριες: σταδιοδρομία και εκδοχές της θηλυκότητας.
Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών, 139, 57-94. http://dx.doi.org/10.12681/grsr.76
Wacquant, L. J. D. (2004). Μποξέρ επί το έργον: σωματικό κεφάλαιο και σωματική εργασία στους επαγγελματίες πυγμάχους. Στο Δ. Μακρυνιώτη (Επιμ.), Τα όρια του σώματος. Διεπιστημονικές προσεγγίσεις (σελ. 225-274). Νήσος.
Balsamo, A. (1996). Technologies on the gendered body. Reading cyborg women. Duke University Press. Bourdieu P. (1989). Social space and symbolic power (trans: L.J.D. Wacquant). Sociological Theory, 7(2), 14-25. http://voidnetwork.gr/wp-content/uploads/2016/10/Social-space-and-symbolic-power-by-PierreBourdieu.pdf
Braun, V. & Clarke, V. (2006) Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77-101. http://dx.doi.org/10.1191/1478088706qp063oa
Carlyle et al. (2004). British American Tobacco and Formula One Motor Racing. British Medical Journal, 329, 104. https://doi.org/10.1136/bmj.329.7457.104
Charters, D. A. (2006). It’s a guy thing: Τhe experience of women in Canadian sports car completion. Sport History Review, 37, 357-369. https://doi.org/10.1123/SHR.37.2.83
Celsi, R., Randall, R. & Leigh T.W. (1993). An exploration of high-risk leisure consumption through skydiving. University of South Carolina.
Dant, T. (2004). The driver-car. Theory, culture and Society, 21 (4/5), 61-79. https://doi.org/10.1177/0263276404046061
Elias, N. (2001). The society of individuals. Continuum.
Featherstone, M. & Turner, B. S. (1995). An introduction. Body and Society, 1 (1), 1-12.
Featherstone, M. & Burrows, R. (Eds.) (1995). Cyberspace, cyberbodies, cyberpunk. Culture of technological embodiment. Sage.
Giddens, A. (1991). Modernity and self-identity. Polity Press.
Hassan, D. (2011a). Epilogue. The evolution of motor sport research. The International Journal of the History of Sport, 28 (2), 319-322. http://dx.doi.org/10.1080/09523367.2011.542988
Hassan, D. (2011b). Prologue. The cultural significance and global importance of motor sport. The International Journal of the History of Sport, 28 (2), 187-190. https://doi.org/10.1080/09523367.2011.537908
Martin, T.W. & Berry, K.J.. (1974). Competive sport in post-industrial society: Τhe case of the motocross racer. Journal of Popular Culture, 9, 107-120. https://doi.org/10.1111/j.0022-3840.1974.0801_107.x
Matthews, J.K. & Pike, E. (2016). “What on earth are they doing in a racing car?”. Towards an understanding of women in motorsport. The International Journal of the History of Sport, 33 (13), 1532-1550. https://doi.org/10.1080/09523367.2016.1168811
Ο’Connell, S. (1998). The car and the British society: Class, gender and motoring. New York: St Martin’s.
Pflugfelder, E. H. (2009). Something less than a driver: Toward an understanding of gendered bodies in motorsport. Journal of Sport and Social Issues, 33(4), 411–426. https://doi.org/10.1177/0193723509350611
Shackleford, B. A. (1999). Masculinity, hierarchy, and the auto racing fraternity: the pit stop asa celebration of social roles. Men and Masculinities, 2, 180-96. https://doi.org/10.1177/1097184X99002002004
Tranter, P.J. & Lowes, M. (2009). Life in the fast lane: environmental, economic, and public health outcomes of motorsport spectacles in Australia. Journal of Sport and Social Issues, 33 (2), 150-68. https://doi.org/10.1177/0193723509334171
Watson, S.W., Legg, M.H. & Reeves, J. B. (1980). The Enduro dirt-bike rider: An empirical investigation. Leisure Science, 3 (3), 241-255. https://doi.org/10.1080/01490408009512938
Williams, A. (2014). Contemporary history of women’s sport, part one: sporting women, 1850-1960. Routledge.
Αθηναϊκός Μοτοσυκλετιστικός Όμιλος (1930, 5 Ιουλίου). Εφημερίδα Εμπρός. http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin_ftr.asp?c=108&pageid=-1&id=51317&s=0&STEMTYPE=0&STEM_WORD_PHONETIC_IDS=&CropPDF=0
Νόμος 2725/1999. Ερασιτεχνικός και επαγγελματικός αθλητισμός και άλλες διατάξεις. Εφημερίδα της Κυβέρνησης, φ. Α’ 121, 17 Ιουνίου.
Νόμος 3057/2002. Τροποποίηση και συμπλήρωση του Ν. 2725/1999, ρύθμιση θεμάτων Υπουργείου Πολιτισμού. Εφημερίδα της Κυβέρνησης, φ. Α’ 239, 10 Οκτωβρίου.
Λήψεις
Δημοσίευση
Πώς να δημιουργήσετε Αναφορές
Τεύχος
Ενότητα
Άδεια
Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.
