Κανναβινοειδή, εγκέφαλος και συμπεριφορά

Περίληψη

Η έρευνα των τελευταίων 15 ετών έχει δείξει την ύπαρξη ενός ενδογενούς συστήματος στον εγκέφαλο, πάνω στο οποίο ασκεί τις δράσεις τον το κύριο δραστικό συστατικό της κάνναβης, η Δ9-τετραϋδροκανναβινόλη. Το σύστημα αυτό περιλαμβάνει υποδοχείς κανναβινοειδών, ενδογενείς ουσίες και έν­ζυμα για τη βιοσύνθεση και απενεργοποίηση των ενδογενών ουσιών. Κύρια λει­τουργία του ενδογενούς συστήματος κανναβινοειδών αποτελεί η ρύθμιση της συναπτικής διαβίβασης σε διεγερτικές και ανασταλτικές οδούς του εγκεφά­λου. Οι CB1 υποδοχείς εντοπίζονται κυρίως στον εγκέφαλο, με τις υψηλότερες πυκνότητες στον ιππόκαμπο, την παρεγκεφαλίδα, το ραβδωτό και το φλοιό. Η παρουσία τους στις περιοχές αυτές δικαιολογεί τις δράσεις των καν­ναβινοειδών στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Σ' αυτές περιλαμβάνονται η δια­ταραχή της ψυχοκινητικής δραστηριότητας και της βραχύχρονης μνήμης, η α­ναλγησία, η διέγερση της όρεξης και οι αντιεμετικές δράσεις. Στη βιβλιογρα­φία υπάρχουν αντικρουσμένα δεδομένα σχετικά με τη δυνατότητα της κάν­ναβης να προκαλεί εξάρτηση. Πολλές μελέτες ζώων έχουν δείξει ότι ανα­πτύσσεται αντοχή στις περισσότερες συμπεριφορές και φυσιολογικές δρά­σεις της Δ9- τετραϋδροκανναβινόλης. Παρόλα αυτά, δεν είναι σαφές ότι ανα­πτύσσεται σημαντικού βαθμού αντοχή σε ανθρώπους που κάνουν περιστα­σιακή χρήση μέτριων ποσοτήτων μαριχουάνας. Μολονότι οι κλασικές εθιστικές ουσίες, που προκαλούν ευφορία στον άνθρωπο, παρουσιάζουν ενισχυτι­κές ιδιότητες σε ζωικά μοντέλα, οι ενισχυτικές ιδιότητες της Α9- τετραϋδροκανναβινόλης ή άλλων συνθετικών κανναβινοειδών σε μελέτες βασικής έρευ­νας δεν είναι ιδιαίτερα σαφείς. Μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις έχει ανα­φερθεί αποστροφή μετά την χορήγηση Δ9- τετραϋδροκανναβινόλης ή άλλων κανναβινοειδών. Στους χρήστες κάνναβης δε φαίνεται να εκδηλώνεται σοβαρό σύνδρομο στέρησης, μολονότι έχουν αναφερθεί ορισμένα συμπτώματα που συνιστούν περισσότερο ψυχολογική εξάρτηση απο την ουσία. Βασικές και κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι η κάνναβη και οι αγωνιστές κανναβινοειδών ενδέχεται να έχουν χρήσιμες θεραπευτικές εφαρμογές. Ενδεχομένως φάρμακα που αυξάνουν τη δραστηριότητα των ενδογενών κανναβινοειδών να προσφέρουν στο μέλλον νέες θεραπευτικές δυνατότητες με μεγαλύτερη α­σφάλεια και αποτελεσματικότητα.