Ο Δεύτερος Ολυμπιόνικος του Πινδάρου και ο ‘Ορφισμός’ (με σύντομο επίμετρο για την κωλομετρία του πινδαρικού κειμένου)

Περίληψη

ΤΟ ΑΡΘΡΟ εστιάζει στην ανάλυση του εσχατολογικού τμήματος του Δευτέρου Ολυμπιονίκου του Πινδάρου (στ. 56-83) και προτείνει μία νέα ερμηνεία των στίχων 56-59. Ο ποιητής φαίνεται να εισηγείται την ιδέα της μεταθανάτιας ανταμοιβής ή τιμωρίας των ψυχών συνεπείᾳ της συμπεριφοράς τους επί της γης. Σύμφωνα με τα ορφικο-πυθαγορικά δόγματα, η επίγεια ζωή και η μετεμψύχωση αποτελούν καθ’ αυτές επώδυνες δεσμεύσεις και τιμωρίες. Οι ανόητες διάνοιες (φρένες) επανεντάσσονται αμέσως στον επώδυνο κύκλο της (ανα)γέννησης και της ζωής. Δεν μεταβαίνουν στον Άδη, για να λάβουν φρικτή τιμωρία ή θαυμαστή ανταμοιβή, όπως συμβαίνει αντιστοίχως σε αυτούς που είναι ένοχοι για σοβαρά αδικήματα ή σε αυτούς που είχαν σωστή συμπεριφορά. Άρα, όσοι καταφέρουν να διέλθουν τρεις φορές τον κύκλο ζωής – θανάτου – ζωής, σεβόμενοι τη δικαιοσύνη, ξεφεύγουν για πάντα από τον κύκλο της μετεμψύχωσης και ζουν αιωνίως στη Νήσο των Μακάρων.
Η ανάλυση βασίζεται στο κείμενο της έκδοσης των Bruno Gentili, Carmine Catenacci, Pietro Giannini και Liana Lomiento (Pindaro, Le Olimpiche. Milano: Fondazione Lorenzo Valla, 2013), στην οποία υπάρχει η τάση αναπαραγωγής της κωλομετρίας που εμφανίζεται στα αρχαία χειρόγραφα. Στο επίμετρο της παρούσας μελέτης θίγονται εν συντομία βασικά σημεία του ζητήματος αυτού.