Η Οκτωβριανή Επανάσταση στον σοβιετικό κινηματογράφο της δεκαετίας του 1930: Αφηγηματική δομή και η λατρεία της προσωπικότητας του Στάλιν

Περίληψη

Το άρθρο εστιάζει σε δυο σοβιετικές ταινίες που γυρίστηκαν την περίοδο 1937–1938 για την εικοστή επέτειο της Οκτωβριανής Επανάστασης του 1917: Ο Λένιν τον Οκτώβρη (Lenin v Oktyabre, 1937) σε σκηνοθεσία του Μιχαήλ Ρομ —η οποία εξετάζεται στο άρθρο στην πρωτότυπη, πλήρη μορφή της— και Η μεγάλη λάμψη του Μιχαήλ Τσιαουρέλι (Velikoe zarevo, 1938). Αντίθετα από τις παγκοσμίως γνωστές, επικές ταινίες του σοβιετικού μοντάζ της δεκαετίας του 1920, που γυρίστηκαν για την δέκατη επέτειο του 1917 [Το τέλος της Αγίας Πετρούπολης (Konets Sankt-Peterburga, 1927) του Βσέβολοντ Πουντόβκιν και Οκτώβρης (Oktyabr’, 1928) του Σεργκέι Μ. Αϊζενστάιν], οι ταινίες Ο Λένιν τον Οκτώβρη και Η μεγάλη λάμψη αναπαράστησαν το παρελθόν με τον εύληπτο τρόπο του σοσιαλιστικού ρεαλισμού και εξύμνησαν τη συμβολή των ηγετών, πρωτίστως του Στάλιν, στην επιτυχία της Οκτωβριανής Επανάστασης. Το άρθρο εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο η αφήγηση στο Λένιν τον Οκτώβρη και τη Μεγάλη λάμψη δομήθηκε έτσι ούτως ώστε να υπηρετηθεί η λεγόμενη «λατρεία της προσωπικότητας» του Στάλιν. Υποστηρίζεται ότι οι συγκεκριμένες ταινίες δανείστηκαν και αναθεώρησαν τις «δύο γραμμές πλοκής» του κλασικού κινημα­τογράφου και έθεσαν τον Στάλιν στο κέντρο και των δυο γραμμών, ως πρωταρχικό αιτιακό παράγοντα. Η μορφή του Στάλιν συνενώνει τις δυο γραμμές πλοκής και οδηγεί στην επιτυχή έκβασή τους, ως σωτήρας του Λένιν, σχεδιαστής της επανάστασης, προφανής διάδοχος στην εξουσία του κόμματος και πατρική φιγούρα που συμβολικά εμπνέει και επικυρώνει τον ρομαντικό έρωτα ενός νεαρού ζευγαριού μπολσεβίκων.