Στυλιανός Ελευθερίου Αλεξίου: O αρχαιολόγος της γνώσης (1921 – 2013)

Abstract

Σχτύπησα για πρώτη φορά, όχι χωρίς δυνατό χτυποκάρδι, την ξύλινη πόρτα του ΤΑ ΤΈΛΗ της δεκαετίας του 1970, φοιτήτρια τότε της Αρχαιολογίας στη Γαλλία,

Διευθυντή του Μουσείου Ηρακλείου. Με υποδέχθηκε η ψηλόλιγνη ευθυτενής μορφή του κυρίου Στέλιου (Εικ. 1α, όπως περίπου ήταν τότε) – που άλλαζε λίγο με τον χρό- νο (Εικ. 1β). Με την ευγένεια που περιγράφουν οι πολυπληθείς επισκέπτες, επίσημοι και μη, στο γραφείου του τού Έφόρου Αρχαιοτήτων, και μια μάλλον εύθυμη διάθε- ση, στο όριο της οικειότητας. Η ομοβροντία των ερωτήσεων ξεκίνησε, ωστόσο, πριν καν φέρω στα χείλη την πορτοκαλάδα που με κέρασε: από πού κατάγομαι και τίνος είμαι; ποιους καθηγητές έχω και σε τι ανασκαφές πήγα; τι πιστεύω για τον Έβανς; για τον Νίλσον; και γνωρίζω, αγαπώ τον Σεφέρη; πού μένω στο Παρίσι – μήπως στη Fondation Hellénique; και, συμφωνώ εγώ με το κίνημα του Μάη του ’68 – συμμετέχω μήπως σε φοιτητικές παρατάξεις, πηγαίνω και σε πορείες; Κυριολεκτικά δεν προλά- βαινα να απαντώ…

Έτσι, εκείνος μεν συνέλεξε με μεγάλη άνεση και ταχύτητα τα απαραίτητα «τεκμή- ρια» για την «τυπολογική» μου «κατάταξη». Ένώ εγώ πάσχιζα να «συγκολλήσω» τις ψηφίδες του σπουδαίου αυτού ζωντανού «τεχνουργήματος»: τον διάσημο, δηλαδή, Αλεξίου–μύθο της διεθνούς μινωικής βιβλιογραφίας με τον φιλικό συνομιλητή μου, και την ανυπόμονη, σχεδόν εφηβική περιέργειά του… Αφού δεν ήξερα ακόμη τότε, ότι το μεγάλο είναι, σχεδόν νομοτελειακά, και απλό… Έίχα πάντως μόλις γνωρίσει έναν μέντορα, με σταθερή επίδραση στη μετέπειτα επιστημονική μου (τουλάχιστον) πορεία. Την οποία εξάλλου καθόρισε την ίδια κιόλας ημέρα, με την ισχυρή –έως και πεισματική– προτροπή του: να ειδικευθώ, δηλαδή, στην αρχαιολογία της μινωικής Κρήτης – αντί της νεολιθικής Έγγύς Ανατολής που με έθελγε εξίσου ήδη τότε. Άκουσα τη συμβουλή του, όπως και πολλές άλλες έκτοτε· και δεν το μετάνιωσα στιγμή.