The Latin Translations of the Prooemium (ll.1–18) of Aratus’ Phaenomena. Reception and Interpretation

Abstract

Στην παρούσα εργασία εξετάζω δύο λατινικές μεταφράσεις του προοιμίου (στ.1–18) των Φαινομένων του Αράτου, και συγκεκριμένα το ποίημα Aratea του Γερμανικού, και το ποίημα Aratus από τα Carmina του Αβιηνού. Θεωρώντας ότι κάθε μετάφραση είναι ουσιαστικά αποτέλεσμα πρόσληψης και ερμηνείας του πηγαίου κειμένου, επικεντρώνομαι στο ποίημα του Αράτου και εξετάζω τη μεταφραστική ποιητική των δύο λατίνων ποιητών (verbum de verbo μετάφραση, ερμηνευτική προσέγγιση, αποκλίσεις από ή/και προ- σθήκες στο αρχικό κείμενο). Ερευνώ επίσης τους τρόπους με τους οποίους ο Γερμανικός και ο Αβιηνός «διαβάζουν» τους πολιτικούς υπαινιγμούς στο προοίμιο του Αράτου, πώς το πολιτικό πλαίσιο του πολιτισμού υποδοχής επηρεάζει τη μεταφορά αυτών των υπαινιγμών στη λατινική γλώσσα, και τελικά πώς οι λατίνοι μεταφραστές αναπαράγουν τις μεταλογοτεχνικές στιγμές του ελληνικού προοιμίου. Υποστηρίζω ότι τόσο ο Γερμανικός όσο και ο Αβιηνός προβαίνουν σε μία διαδικασία δημιουργικής επανεγγραφής του Αράτου, ενώ ταυτόχρονα λαμβάνουν υπόψη τους τις νέες κοινωνικοπολιτικές συνθήκες καθώς και το διαφορετικό γλωσσικό περιβάλλον. Δίνουν έμφαση στη δική τους συγγραφική (και μεταφραστική) ευφυΐα, και σ’ ένα πλαίσιο «μεταφραστικού ανταγωνισμού» παρέχουν στους αποδέκτες τους τη δική τους «ποιητική της μετάφρασης».