Patrocinium orbis terrae. Η εξιδανίκευση του ρωμαϊκού ιμπεριαλισμού και η πατρωνεία ελληνικών πόλεων από Ρωμαίους κατά τον 2ο και 1ο αι. π.Χ.

Abstract

Αντίθετα προς την μέχρι τούδε υποστηριζόμενη άποψη, η παρουσίαση της ρωμαϊκής κυριαρχίας ως «patrocinium» της οικουμένης σε συγγραφείς του 1ου αι. π.Χ. (Κικέρων, Λίβιος) δεν έχει καμία σχέση με ρωμαϊκή προπαγάνδα των αρχών του 2ου αι. π.Χ. (η οποία, σύμφωνα με τα δεδομένα που έχουμε δεν φαίνεται ότι υπήρξε)· αποτελεί ένα - οπωσδήποτε βασικό - στοιχείο της εξιδανίκευσης της ρωμαϊκής κυριαρχίας, η οποία (εξιδανίκευση) οφείλεται στις αρνητικές εμπειρίες από την ύστερη επαναστατική εποχή της Ρώμης και αποβλέπει στην προβολή του παλαιού αριστοκρατικού καθεστώτος, δηλ. της Συγκλήτου. Σφάλμα είναι όμως εξ άλλου να συνδέεται ο (καθαρά ρωμαϊκός) θεσμός της πατρωνείας με τους ήδη από την προρωμαϊκή εποχή ευρύτατα χρησιμοποιούμενους ελληνικούς χαρακτηρισμούς «ευεργέτης» , «σωτήρ» ή και τον θεσμό της «προξενίας» και τις συναφείς με αυτούς αντιλήψεις. Ο θεσμός της πατρωνείας είχε, όπως φαίνεται, σχετικά πολύ μικρότερη απήχηση στον ελληνικό κόσμο και γι' αυτό δύσκολα μπορούσε να αποτελέσει στοιχείο θεωρητικής θεμελίωσης ή προπαγάνδας του ρωμαϊκού ιμπεριαλισμού .